içerik yükleniyor...Yüklenme süresi bağlantı hızınıza bağlıdır!

MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI

Maymun çiçeği hastalığı 1950'lerden beri Afrika'da görülen, insandan hayvana geçen bir zoonoz'dur, viral kökenlidir. Her ne kadar ilk olarak maymunlarda tespit edildiği için ismine maymun çiçeği dense de daha çok fare, kobay, hamster, sincap gibi kemirgenlerde görülür ve bunlardan insana geçer.


2021 yılının sonları 2022'nin başlarında ilk olarak İngiltere ve Avrupa'nın çeşitli şehirlerinde ortaya çıktığı için Dünya Sağlık Örgütü'nün dikkatini çekti ve tüm ülkeler uyarıldı. Geçişi nefesten çok direk virüslü yüzeyin veya kişinin teması ile olmaktadır. Yani el, ayak ve yüzde büller oluştuktan sonra bu büllerin patlayıp etrafa virüslerin yayılması, yayılan bu büllerin bir başkası tarafından ellenmesi ile oluşmaktadır. Bulaştan 3 ila 7 gün içinde çoğu zaman yüksek ateş veya gribal semptomlar görülüp, 7 gün içinde iyileşmekte, bazen de eller, kollar ve yüzde büller oluşturmaktadır. Bu hastalığa yakalananların %'1 için ölümcül olabilmektedir. Henüz Afrika dışına çıkmayan bir başka çeşidinde ise ölüm oranı % 11'ler bulabilmektedir.


Bu hastalık Afrika dışına getirilen hayvanlardan bulaşabildiği gibi insandan insana çok daha fazla bulaşmaktadır. Afrika çiçeği virüsü bulaşmış bir kişinin oturduğu yerde oturup, kullandığı eşyayı kullanarak bulaştığı gibi yakın temas (el sıkışma sarılma gibi), cinsel temas (bilhassa homoseksüel ilişki ile çok daha hızlı) ile yayılmaktadır. Korunmanın en etkili yolu sık sık el yıkamak -ki buna koronadan alışkınız-, sık sık el dezenfektanı kullanmak, güvenilir olmayan kişilerle cinsel temas etmemek, el sıkışmamak, sarılmamakla mümkün olabilmektedir.


Tedavisi olan bir hastalıktır, geçmiş yıllarda görülen ve aşı ile dünya yüzünden silinen çiçek hastalığı ile aynı anti viral etkili olmaktadır. Bir DNA virüsü olduğu için şekil değiştirmemektedir, çok yayılırsa çiçek aşısını tekrar yapmaya başlayarak bağışıklık sağlanabilecektir. Çok büyük yayılımla bir pandemi yaratması beklenmemektedir. O yüzden çok telaşlanmaya gerek yoktur, dışarıda oturduğumuzda sık sık el dezenfektanı kullanmak, sık sık el yıkamak yeterlidir. Tabi cinsel ilişki içinde olduğumuz kişilere de dikkat etmemiz gerekecektir, vücudun sürtünmesi ile lezyon olmayan yani ellerde, ayaklarda yüzde bül oluşmamış kişilerde bile bazen bulaş olabilmekte ve yayılım sağlanmaktadır. Bu yüzden dikkat etmekte fayda vardır.


Ülkemizde henüz resmi olarak görülmemiştir ama tüm dünya vatandaşlarının serbestçe girebildiği, birlikte yaşayabildiği ülkemizde görülme ve yayılma riski çok fazladır. Resmi olarak saptanan bir vaka olmasa da ülkemizde olma olasılığı o yüzden çok yüksektir.


1980'li yıllardan beri ülkemizde çiçek aşısı yapılmamaktadır. Zaten yapılanların da mutlaka hatırlatma dozlarının yapılmasında fayda vardır ancak saptanan herhangi bir kişi olmadığı için şimdilik buna da gerek yoktur.


Maymun çiçeği hastalığından çok korkmaya gerek yoktur, yayılımı oldukça yavaş, ölümcül durumu %1, tedavisi aşısı olan, bulaşımı oldukça zor, değişimi olmayan, bu yüzden de önlem ve tedavisi kolay bir hastalıktır. Ama sadece bu hastalık için değil daha birçok hastalığın bulaşmasını önlemek için hijyen, yakın temas ve cinsel temasa dikkat etmek gerekir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI
FACEBOOK YORUM
Yorum