Sağlıklı, Yeterli ve Dengeli Beslenme Çantası Nasıl Olmalı?

Okul dönemi başladı! Peki, okul çağındaki çocukların beslenme alışkanlıkları nasıl olmalı? Okulların açılmasıyla birlikte farklı bir düzene dönüşebilen beslenme dönemi ile ilgili İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. İrem Aksoy, anlattı.
Günün birkaç öğününü okulda yapmak durumunda olan çocuklar için beslenme çantaları ve okuldaki ulaşabilecekleri yiyecekler, sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmaları ve sürdürebilmeleri için önemli belirleyiciler haline gelebiliyor. Bu durumda çocukların başarısını ve sağlığını korumak amacıyla beslenme uzmanı kontrolü sağlanamadığı durumlarda okullarda öğretmen ve ebeveynlerin sağlıklı beslenme açısından çocuklara bilgi ve destek sağlamaları gerekiyor. Sağlıklı beslenme ve besinler hakkında bilgi ve farkındalığı olan çocuklar için bu süreç daha iyi yönetilebiliyor. Dolayısıyla ulaşılabilen her besinin faydaları, sağlıksız besinlerin de içeriği ve zararları detaylıca anlatıldığında çocukların besin seçimleri sadece lezzetleri veya görüntüleri için değil, fayda ve zararlarına göre de olacaktır.

‘Obezite çocukluk döneminde hızla artmış durumda…’
Çocuklara çok lezzetli gelen, hızlı tüketilebilen ve kolay ulaşılabilir olan yiyeceklerin çoğu sağlıksız besinler kategorisinde yer alabiliyor. Bu besinlerin tüketim sıklığı, hazırlanma şekli ve porsiyonları çocukların sağlığını ve okul başarısını olumsuz etkileyerek ileride çok ciddi sağlık sorunlarına veya derslere olan ilgi ve başarısının azalmasına yol açabiliyor. Diğer yandan çocukluk çağında görülen obezite sıklığı geçmişe göre daha yüksek orandadır.  Dünya Sağlık Örgütü’nün son verilerine göre obezite, yaşam kalitesini düşüren ve çocukluk döneminde de hızla artmakta olan bir salgın haline gelmiş durumda. Çocukluk çağında ortaya çıkan obezite sorunu çoğunlukla çocukların okuldaki beslenme durumuyla ilişkilendirilebilir. Yaşamın her alanında sağlığa olan katkısı göz ardı edilmemesi gereken beslenme, çocukların büyümelerine, fiziksel-psikolojik gelişimlerine ve eğitim başarılarına katkıda bulunmaktadır. Günün belirli zaman dilimini okulda geçirdiklerinden dolayı çocukların sadece evdeki beslenmelerini düzenlemek yeterli olmayacak, okuldaki beslenme düzenlerini de sağlıklı hale getirmek gerekecektir.

Sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenme çantası nasıl olmalı?
Beslenme çantalarındaki yiyeceklerin çocukların ihtiyaçlarını karşılayacak yeterlilikte ve içerikte olması çocukların öğrenme ve kavrama başarısını, büyüme ve gelişmelerini önemli düzeyde etkiliyor. Yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlamak amacıyla besin gruplarından dördünün de öğünlerde sağlanması gerekiyor.

Besin gruplarını açıklamak gerekirse;
    •    Grup: süt, yoğurt, peynir gibi süt ürünleri,
    •    Grup: et, tavuk, balık, yumurta ve kurubaklagiller,
    •    Grup: sebze ve meyveler,
    •    Grup: ekmek, bulgur gibi tahıl ürünleri yer almaktadır. Bunlara ek olarak tabii ki sağlıklı yağlar da beslenme için önemlidir.

Beslenme çantası için örnek alternatifler;
    •    Dil peynirli tost, haşlanmış yumurta, salatalık, zeytin, kuru kayısı
    •    Sebzeli börek, ayran, elma, ceviz
    •    Peynirli pankek, süt, muz, fındık ezmesi
    •    Tavuklu sandviç, salatalık, domates, şekersiz meyve kompostosu
    •    Peynir, zeytin, ekmek, domates, biber, meyveli kefir
    •    Kıymalı börek, salatalık, marul, ayran, Medine hurması
    •    Peynirli sandviç, domates, dereotu, ev yapımı meyve suyu, fındık
    •    Ev yapımı cevizli kek, süt, taze meyve, leblebi
    •    Ev yapımı patatesli poğaça, salatalık, marul, ayran, kuru üzüm
    •    Ton balıklı sandviç, marul, domates, taze meyve, badem
    •    Simit, peynir, salatalık, biber, süt

Okul yemekhanesinden besleniliyorsa dikkat edilmesi gerekenler;
    •    Yemekhanede çocuklar için hazırlanan menünün beslenme uzmanı ve sağlıklı beslenme konusunda bilgili olan bir ekip tarafından hazırladığından emin olun,
    •    Planlanan menünün çocukların ihtiyaçlarını karşılayacak yeterlilikte ve dört besin grubunu da dengeli bir şekilde içeriyor olmasını gözetin,
    •    Menüde işlenmiş ürünlerin, şeker ve yağ oranı yüksek sağlıksız besinlerin bulunmamasına dikkat edin,
    •    Vitamin deposu taze meyve ve sebzelerin mevsime uygun programlama ile çocukların menülerinde bulunmasına özen gösterin.
    •    Seçenekli bir yemek programı varsa çocukların doğru seçimler ve kombinasyonlar oluşturmaları için destek sağlayın.

Çocuklarınız için beslenmenin yanı sıra su tüketimi ve fiziksel aktivitenin önemine dair bilgiler vererek faydalı alışkanlıklar kazanmasını destekleyin.